به نقل از «اقتصاد آنلاین»

به نام ایران به کام همسایگان

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۷۴۴۷۲

اقتصادآنلاین- نوا ذاکری؛ اگرچه در سال‌های اخیر، بحث انرژی‌های پاک و جایگزینی آن با سوخت‌های فسیلی مطرح شده اما تا آن رسیدن به آن نقطه، فاصله زیاد است و جهان همچنان به منابع مهم انرژی مانند نفت و گاز نیازمند است و در این میان کشورهایی که دارای چنین منابعی هستند، نقش مهم و تأثیرگذاری را در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایران یکی از هفتادوهفت کشور برتر در ذخایر نفت درجا و دومین کشور دارانده‌ی منابع گاز طبیعی است؛ وجود این ذخایر و موقعیت جغرافیایی خاص آن، ایران را در خصوص نفت و گاز، در جایگاه ویژه‌ای قرار داده است. جدا از ذخایر خاص ایران، ما میدان‌های نفتی و گازی مشترکی نیز با همسایگان خود داریم که همواره، بهره‌برداری از این ذخایر دغدغه‌ی دولت‌های مختلف بوده است.

ایران دارای بیست‌و‌هشت میدان مشترک است؛ هجده میدان نفتی، چهار میدان گازی و شش میدان نفت و گاز که از این میان دوازده میدان مشترک با عراق، هفت میدان مشترک با امارات،2مخزن مشترک با کویت و یک مخزن مشترک هم با ترکمنستان دارد.

در حال حاضر آمار رسمی و مشخصی از برداشت‌ میدان‌های مشترک در ایران وجود ندارد و طبق پیگری‌های خبرنگار اقتصادآنلاین، گفته شد که این آمار در لیست اطلاعات محرمانه قرار گرفته و دسترسی عموم به آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

عملکرد ضعیف ایران در میدان پارس جنوبی

یکی از مهمترین مخازن، مخزن گازی پارس جنوبی است. این میدان گازی مشترک در بخش قطری، حدود یازده سال زودتر از بخش ایرانی به بهره‌برداری رسید و در حال حاضر نیز ظرفیت برداشت آن بسیار بیشتر از ایران است. همچنین امارات متحده عربی از میدان مشترک سلمان و عربستان از میدان مشترک فروزان، بیش از دو برابر ایران برداشت می کنند.

 چندی پیش، محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، با تاکید بر ضرورت جذب و انتقال فناوری به داخل کشور گفته است با تکنولوژی موجود در ایران، کمتر از ۳۰ درصد منابع موجود نفت و گاز را می‌توان برداشت کرد. این در حالی است که میدان پارس جنوبی تا سال ۱۴۰۲ وارد نیمه‌ی دوم عمر خود خواهد شد و هر سال 10 میلیارد متر مکعب از تولید آن کاسته می‌شود.

قطر به تازگی از امضای توافقنامه ۲.۵ میلیارد دلاری با شرکت توتال انرژی فرانسه برای توسعه‌ی میدان پارس جنوبی خبر داد. این کشور قصد دارد تا سال 2026تولید ال‌ان‌جی خود را به 126میلیون تن در سال برساند. ایران نیز بعد از امضای برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی، قرارداد مشابه‌ای با شرکت توتال فرانسه برای فاز ۱۱ پارس جنوبی امضا کرد، اما با خروج آمریکا از برجام، شرکت توتال نیز از این پروژه کناره‌گیری کرد.

برداشت ایران از لایه‌ی نفتی پارس جنوبی صفر است

میدان پارس جنوبی علاوه بر گاز، یک لایه‌ی نفتی هم دارد که مغفول‌مانده‌ترین بخش آن در ایران است. این لایه‌ی نفتی در ایران به طور کامل اکتشاف نشده و درصد برداشت ایران از این لایه‌ی نفتی تقریباً صفر است. در حالی که قطر، با امضای قراردادهای طولانی مدت و حفر چاه‌های متعدد، برنامه تولید از این لایه را با جدیت دنبال می‌کند. این کشور با سرمایه‌گذاری‌های مدون خارجی، رشد قابل توجهی داشته و هر روز در این حوزه بیش از پیش توسعه می‌یابد.

 همچنین ایران در مقایسه با برداشت عراق از حوزه‌ی نفتی مشترک عقب‌تر ایستاده است. میدان‌های نفتی دهلران، نفت‌شهر، پایدار، آزادگان و یادآوران، میدان‌های مشترک ایران و عراق هستند. وجود چنین ذخایر ارزشمندی در کنار میل و نیاز شدید کشور عراق به افزایش درآمدهای نفتی، خود ‌باعث شد این کشور در سه سال اخیر، هفتاد بلوک اکتشافی و شصت‌وپنج میدان نفتی خود را به مناقصه جهانی بگذارد.

برداشت یک‌جانبه‌ی نفت از پارس جنوبی

مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی، در گفتگو با اقتصاد آنلاین، تحریم‌ها را یکی از مهمترین مشکلات توسعه‌ی میادین ایران دانست و بیان کرد: در طول چهار دهه‌ی گذشته، توسعه‌ی میادین نفت و گاز ایران به دلیل تحریم‌ها در بدهیات دچار مشکل بوده است. تحریم‌ها باعث شده‌اند ما در تأمین مالی پروژه‌ها و تکمیل دانش فنی، با مشکلات اساسی روبرو شویم.

او با اشاره به اینکه حساسیت در مخازن مشترک بیشتر است اظهار کرد: برداشت طرف مقابل از میادین مشترک، ضربه‌ای است که به ما وارد می‌شود و از آنجا که قانون مشخصی در این خصوص وجود ندارد که دیگران را ملزم کند به میزان مشخصی برداشت کنند، با برداشت هرچه بیشترِ طرف مقابل، ایران متضرر می‌شود. میدان آزادگان، مشترک با عراق و میدان پارس جنوبی، مشترک با قطر، از مهمترین میادین مشترک هستند که درخصوص آن‌ها بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم. در حال حاضر برداشت ما از لایه‌ی نفتی پارس جنوبی، نسبت به قطر بسیار محدود بوده و در واقع برداشت از این لایه به صورت یکجانبه انجام می‌شود.

این کارشناس انرژی ادامه داد: کشورهای دیگر که با ما میدان مشترک دارند، دست روی دست نمی‌گذارند تا وضعیت ما برای برداشت مناسب شود؛ بلکه با تمام توان و سرمایه‌ی خود برداشت می‌کنند و این در حالی است که ما امکان و شرایط برداشت به میزان قابل توجه را نداریم.

توسعه‌ی مخازن مشترک، کلید‌واژه‌ی مقامات سیاسی و نفتی

بهروزی‌فر در پاسخ به این سوال که آیا عزمی برای توسعه‌ی میادین مشترک در وزارت نفت وجود دارد یا خیر گفت: روی کاغذ حرف‌هایی زده می‌شود. سال‌هاست که توسعه‌ی مخازن مشترک، کلیدواژه‌ی سخنان مقامات سیاسی و نفتی است ولی به دلایل متعدد که عمده‌ی آن‌ها تحریم‌هاست، این اتفاق نیفتاده است. مثلاً برای پارس جنوبی امکان تأمین مالی نداریم و نمی‌توانیم به شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا دسترسی داشته باشیم. در حال حاضر هم انتظار داریم روس‌ها برای ما کاری انجام بدهند. اگر مسأله‌ی تحریم‌ها حل نشود امکان توسعه در بخش‌های پایین دستی و بالادستی امکان‌پذیر نیست چرا که ما در حال حاضر نه توان اقتصادی داریم و نه توان تکنولوژی.

او با مقایسه‌ی فعالیت ایران و قطر اضافه کرد: قطر با اتکا به پارس جنوبی به یکی از ال‌ان‌جی‌های بزرگ در دنیا بدل شده است اما ما امکان توسعه‌ در این میدان را نداریم.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه با رفع تحریم‌ها هم به زودی نمی‌توانیم شاهد توسعه‌ی این میادین باشیم و این اتفاق در صورت رفع کامل تحریم‌ها و حضور شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران، دارای یک چشم‌انداز سه تا پنج ساله است.

او ادامه داد: ما در فصل‌ گرم سال، امکان تأمین گاز داخلی را نداریم و باید تلاش کنیم با بهینه‌سازی، کاهش مصرف داشته باشیم. از سوی دیگر باید بتوانیم بخش بالادستی را توسعه دهیم و افزایش تولید داشته باشیم.

بهروزی‌فر در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه تا زمانی که سایه‌ی تحریم‌ها بر سر ایران باشد، هیچ سرمایه‌گذار خارجی‌ای ریسک نمی‌کند بیان کرد: حل مشکلات برجام به این معنا نخواهد بود که امکان توسعه خواهیم داشت در واقع توسعه زمانی اتفاق می‌افتد که سایه‌ی تحریم‌ها به طور کامل از ایران کنار زده شود تا بتوانیم با دنیا، تعامل سازنده داشته باشم و دغدغه‌ی سرمایه‌گذاران خارجی را برطرف کنیم.

احیای برجام، نقطه‌ی امید توسعه‌ی میادین مشترک

در حال حاضر مهمترین مانع توسعه‌ی میادین در ایران تحریم‌ها و عدم سرمایه‌گذاری در این حوزه است چرا که کشورهای همسایه توانسته‌اند ضریب بازیافت میادین نفتی خود را به کمک تکنولوژی شرکت‌های غربی چندین برابر کرده‌اند اما این امکان برای ایران فراهم نیست.

در شرایطی که کشورهای مختلف در تلاش برای برداشت هرچه بیشتر ذخایر خود هستند ایران به سختی روی پا ایستاده؛ عدم سرمایه‌گذاری کافی، بالا بودن هزینه‌ی توسعه، کند بودن سرعت توسعه، ضعف کیفیت پروژه‌ها، مشکلات نگه‌داشت تولید و افت شدید تولید میادین مشترک، ایران را با مشکلات عدیده‌ای در خصوص توسعه‌ی میادین مشترک روبرو کرده است که در رأس همه‌ی این مشکلات، تحریم ایستاده است؛ سایه‌ی سنگین تحریم‌‌ها بر فراز منابع نفت و گاز، ایران را در مقایسه با همسایگان خود عقب نگه‌ داشته است.

در این میان تنها امید به نتیجه رسیدن برجام و لغو تحریم‌هاست که در آن صورت با یک چشم انداز چندساله، ممکن است شاهد وضعیت بهره‌برداری بهتری در میادین مشترک باشیم.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: پارس جنوبی میادین مشترک نفت و گاز میدان پارس جنوبی توسعه ی میادین میادین مشترک میدان مشترک لایه ی نفتی حال حاضر نفت و گاز تحریم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۷۴۴۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صدور بیانیه تکراری درباره میدان آرش هیچ حقی برای کویت ایجاد نمی‌کند

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به تکرار ادعای یکجانبه کویت درباره میدان آرش گفت: صدور بیانیه‌های تکراری و طرح ادعای یک‌جانبه از منظر حقوقی هیچ حقی برای دولت کویت ایجاد نخواهد کرد و به مقامات این کشور توصیه می‌کنیم از تکرار توسل به روش‌های بی‌حاصل سیاسی و رسانه‌ای خودداری کنند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، ناصر کنعانی در پاسخ به تکرار ادعای یکجانبه کویت درباره میدان آرش در بیانیه پایانی سفر امیر کویت به مصر، ضمن مردود دانستن این ادعا، تکرار این ادعاهای یک‌جانبه و بی اساس از سوی طرف کویتی را مایه تاسف دانست.

سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن تاکید بر حق جمهوری اسلامی ایران در این میدان مشترک بر اساس حقوق تاریخی و سوابق مذاکرات فیمابین اضافه کرد: همانند قبل از طرف کویتی برای دستیابی به توافقی پایدار که مبتنی بر همکاری‌های دوستانه و منافع مشترک باشد، دعوت به عمل می‌آوریم.

کنعانی افزود: صدور بیانیه‌های تکراری و طرح ادعای یک‌جانبه، از منظر حقوقی هیچ حقی برای دولت کویت ایجاد نخواهد کرد و به مقامات این کشور توصیه می کنیم از تکرار توسل به روش‌های بی‌حاصل سیاسی و رسانه‌ای در ارتباط با موضوع حقوقی و فنی میدان مشترک آرش خودداری کنند.

وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره با اعتقاد به اصل حسن نیت، تعاملات منطقه ای را رصد کرده و از دولتهای ثالث می‌خواهد در مسیر تحقق عینی اصل حسن نیت و ارتقای روابط و همکاری‌ها گام بردارند.

به رغم اینکه میدان گازی آرش میان سه کشور ایران، کویت و عربستان مشترک است. طرف کویتی در چند نوبت مواضعی در نفی حقوق ایران بر این میدان گازی اتخاذ کرده است. برای نمونه بهمن ۱۴۰۲ کویت به همراه عربستان سعودی در بیانیه‌ای مشترک با تاکید بر ادعای دوباره مالکیت خود بر منابع طبیعی میدان مشترک «آرش» که آنها آن را «الدوره» می‌نامند با رد حقوق طرف دیگر ادعا کردند که این میدان در مناطق دریایی کویت قرار دارد.

کد خبر 749807